Folkloristët shqiptarë të Rilindjes si Th. Karafili (Bardhyli), M. Sirdani, I Dalliu, V.Xhaçka, H. Bushati, K.Shtjefni, e të tjerë, në botimet e tyre ne japin material me mjaft interes për mitologji. [3][4] In Albanian mythology she is usually fought and defeated by a drangue, a semi-human winged divine hero and protector of mankind. Edhe pse kudo është i vogël sa një gisht, veprimet e tij ndryshojnë nga përrallat e njërit vend në ato të vendit tjetër. Këto dukuri të religjionit pagan të Mesjetës arbërore, sado që të thërmuara, si mendojmë ne, janë një urë e fortë ndërlidhëse në mes lashtësisë ilire e Kohës së Re të të njëjtit areal gjeografik e njerëzor, në vështrim të trashëgimive në fushë të mitologjisë. Sipas tregimeve, ato hanë mish dhe pijnë gjak. Brirët e dhive të egra janë mbrojtja dhe dobësia e zanave. Dhe kur Skënderbeu vdes, populli e çvarros për të bërë me kockat e tij nuska (Ska. Në një fshat tjetër, Lugati vente natën në një shtëpi të këtij fshati, hapte dyert dhe bënte dëme. (Q. Haxhihasani. Besohet se n.q.s shikon nje te tille ajo te kendon duke te te terhequr njekohesisht. Nopca e lidh këtë nderim për Bletën me mitraizmin, por do të ishte më afër mendsh ta shpjegonim me traditat e lashta vendase, që mbase na kthejnë te Melisa e lashtësisë, te nimfa e shndërruar në bletë, pra te stërgjyshja e të gjitha bletëve dhe nëna e Dyrrahut. Njihet edhe me emrat: bariu hyjnor, Shën Marti, Shmarti, Shmartuku, Hazreti apo Hazëri (a Hezri), njeriu i mirë, njeriu i shenjtë apo njeriu jeshil. Çdo pësim i njeriut i vishet vendimit të tyre, ndaj njerëzit ngushëllohen duke thënë: kështu e shkruan Fatet. Kepi i Redonit ishte një relike e ketij emërtimi. Nusja e tmerruar merr vrapin e ikën nga sytë këmbët, duke bërë pu-pu! On this Wikipedia the language links are at the top of the page across from the article title. Nisur nga kjo e dhënë, ne na duket se Xhindi i besimeve popullore s’është, vec se një Zanë e rrëgjuar dhe e kontaminuar prej një prej figurave më të njohura të demonologjisë islame Xhindi (‘xhini’ në njëjës). II, 1840; J. G. Hanin me “Studime shqiptare” (Jenë, 1854), “Përralla greke e shqiptare” (Leipcig, 1866), “Udhëtim në viset e Drinit e të Vardarit”(867) e vepra të tjera të tij; G. majer, H. Pedersenin me “Teksteshqipeme fjalor“ (1895), F. Nopçën me vepra: “Shqipëria, kultura shpirtërore”, “Pikëpamje fetare” (dorëshkrime) e shkrime të tjera të tij të botuara, M. Durham: “Mbiorigjinën e disa fiseve dhe zakoneve në Ballkan” (Londër, 1928); M. Hasluck, “Një kult imalit në Shqipëri të Jugës”e disa elementë mitologjikë në shkrime të tjera të saj; M. Lamberc: “Përralla shqiptare”, (Vjenë 1922), “Mitologjia e shqiptarëve” – botuar në “Fjalori i mitologjisë” (Shtutgart, 1970). Të gjitha materialet që gjenden në këtë faqë janë të mbrojtura nga. Dhe paradigma tjetër e Pipës, se mitologjia shqiptare “është pa zota dhe pa eskatologji dhe konceptimi i shpirtit është plotësisht “negativ” pra tërësisht tokësor, kjo mitologji është e organizuar rreth bipolaritetit etik të së mirës dhe të keqes.”, është gjithashtu një arësyetim shkencor dhe krejtësisht i pranueshëm dhe real. sh., t’shplakin t’mirazt” , Shpat-Elbasan) e Xhine. Megjithatë ata bënë në këtë vështrim një punë të madhe prej pionieri, u hapën rrugë kërkimeve në këtë fushë të dijes, dhanë disa mendime me peshë në ndriçimin e dukurive të caktuara. Legjenda për pupëzën shëmbëllen në shumë anë me legjendën e shndërrimit të motrës në qyqe, vetëm se kësaj here, ajo që kthehet në pupëz nuk është motra, por nusja, kurse i vrari nuk është vëllai, por dy dhëndurë, dy mëtues, që duan të venë kurorë me të njëjtën vajzë. Sipas traditës, ato kanë dy karaktere: i zbutur, i cili ndihmon kreshnikët në betejat e tyre, Të bardhat janë një lloj shtojzovallesh, vajza të bukura, pra, diçka si zanat. Gr. Mendohet se ajo bart disa tipare të zvetënuara të një hyjnie shumë të lashtë të vatrës, me origjinë nga matriarkati. Shtojzovallet, figura të përrallave popullore shqipare. [7], The term bolla is etymologically related to Greek Φάλη, Φάλαινα 'monster, whale' (although the relationship is not certain). Bëma e tij kryesore ishte të lironte ujrat, që i kishte zënë kuçedra. Në përcaktimin e origjinës etnike të miteve e riteve të ndryshme shpeshherë u nisën nga kritere thjesht të gjuhësisë historike (sipas fjalorëve të etimologjisë) dhe në këtë mënyrë i ndanë elementët si anë sasiore në origjina të ndryshme: ilire, greke, mesdhetare, kelte, slave, etj. Stihija, figurë e përallave popullore shqiptare, që përfytyrohej si demon femër. Në Veri, një njeriu të cilit i bie sëmundja e tokës, i thonë “Mos ke shkelë kund në trevezë zanash?”. Kur do t’i ushqejë, shenjti u hedh ca kokrra misterioze jeshile, me madhësinë e frutit të dëllenjës ose i urdhëron që të venë të hanë aksh bagëti të aksh malësori. Për këtë arsye, përpara ndonjë feste, atë e mbanin ndezur të tërë natën, verë a dimër qoftë. Një plakë e vesh të sëmurin me petka të pastra e të bardha dhe e shpie në ndonjë vend të qetë e të veçuar, apo në ndonjë shtëpi të boshatisur. Del gjithnjë kaluar në vithe të Dhamsutës, pelës së pagojë që kalon male e dete dhe shpie larg atë që do të shpëtojë nëpërmjet saj. Fetë e mëdha monoteiste pak, ose shumë pak e kanë prekur këtë karakter tipik pagan. Ndër autorët e huaj që botuan materiale e studime për mitologji e besime ndër shqiptarë mund të përmendim A. Bouë me “La Turquie de l’Europe”, Paris, vol. Këta ua kishin bërë fli perëndive të tyre, sipas besimittë shenjtë, për t’iu dhënë guxim e siguri përfitore luftëtarëve të tyre. Kali i tij fluturon nga një shkrep te tjetri, duke lënë, kur prek tokën, gjurmët e patkojve të tij – që shihen edhe sot. Përfytyrohet si llupës i madh, që ha mish njeriu, rrëmben vajza dhe i shpie nën dhe, ku ka banesën e tij. Mirat e Fatiet, të përmendura shumë herë te Barleti në veprat e tij, si mendojmë ne, s’janë tjetër veçse Orët e Zanat shqiptare. Xhindet e bestytnisë popullore shqiptare gjenden natën gjithkund, jashtë në kopësht, apo në nevojtore. Atëherë çfarë paraqet si fizionomi të veten, si tipare dalluese, mitologjia shqiptare? Gjatë kohës së rilindjes e sidomos gjatë Pavarësisë e deri më 1945, i vërejmë të botuara në organe të ndryshme të shtypit, në botime të veçantë, shumë mite, rite e besime të ndryshme të popullit tonë, me burim nga terreni, nga jeta e banorëve e këto më kanë shërbyer shumë si burime me vlerë në kërkimet e mia. Gishtoja apo Gjishtoja është i njohur në shumë vende të Europës: në Francë quhet “Le Petit Poucet”, në Rusi “Malciks Palcik”, në Greqi “Revithi”, në Rumani “Neginice”, ndër gjermanë “Daumling” etj. De Rada në botimet e tij letrare e folklorike, A. Argondica në artikujt e tij në “Ili i Arbëreshëvet” e të tjerë, na japin materiale me vlerë për mitologji e besime të’ Arbëreshëve. Vetë gërthet me zë të tmerrshëm. [3] Their prime aim in life is to combat and slay Kulshedras. Ngandonjëherë ngatërrohet me Arapin a Harapin. Një rapsodi e tregon të plagosur rëndë, të shoqëruar nga shpirti i tij mbrojtës, ora, mes një gjarpëri që i kujdeset dhe një ujku që e ruan (KK23). : Hani, Nopça, Durham, Lamberci, dhe shumë të tjerë. Konstatimi tjetër i Pipës se “kjo mitologji nuk ka zota. [4] In southern beliefs, she is described as an enormous female serpent who surrounds the world. Mbase këtë do të thotë edhe ajo pjesë e besë së Mujit, që mbaron me vargun: “Zirma, tokë, përjashta në natë të vorrit!” Lugati pra është kufomë, dhe ka thonj shumë të gjatë. Por sidoqoftë mitologjia më e re, qoftë edhe substancialisht pagane, e shqiptare, është cilësuar me të drejtë nga Arshi Pipa si “mjaft sinkretike”. Ngandonjëherë i sëmuri ulet Brenda një rrethi, të shënuar që përpara. Një tjetër tipar dallues është mungesa e një jete përtej – varrit. Besohet se janë plaka. [14][5] Kulshedra is believed to cause drought and other water-related issues for humanity such as torrents, tempests,[5] water shortages,[10] big storms, flooding, or other natural disasters. Një shtëpi, një fis, apo një njëri mund të ketë patur orën e vet. Autori e kundërshton këtë besim popullor duke e shpjeguar atë si një dukuri thjesht natyrore. /Dita/. Ai tregon se këto forma betimi janë shprehja e atij besimi të lashtë vendës që të parët tanë kanë ruajtur që nga lashtësia. Besohej, se dragojtë luftonin sidomos në kohë furtunash . Në ferrat që has në udhë lë gjithandej copa qefini. Për ta zhdukur Lugatin, është zakon që të nxjerrin kufomën nga varri dhe ta djegin. Kultura Tradicionale ne Shqiperi. Ai është i pacënueshëm mbasi “ka lindur me këmishë” (d.m.th. Shpirti i të vdekurit, burrë a grua qoftë, që ka qenë njeri i keq, me veti e zemër të ligë, ngrihet Lugat. Po humbi, ai gllabërohet nga kuçedra. Laura, figurë e mitologjisë popullore shqiptare, që përfytyrohej si një grua e keqe, e cila jetonte në lumenj e pellgje. Nuk analizonin në masën e duhur kushtet historike e socio-ekonomike që përcaktuan ruajtjen e këtyre kulteve te shqiptarët. Këto materiale të tyre të botuara janë mbledhje të rastit e kanë karakter fragmentar; u mblodhën në qendërbanime të kufizuara dhe, në vendet ku u mblodhën në mënyrë të përciptë dhe krejt fragmentare, mitet e besimet në lidhje me kultet bujqësore e blegtorale në popullin tonë; nuk i ranë në sy ose i regjistruan vetëm kalimthi disa figura shumë të rëndësishme të mitologjisë popullore shqiptare si: dragoi, kuçedra, nëna e Vatrës, Vitorja, Ora, Zana, nëna e Diellit, plaku i kopshtit, dordoleci për të rënë shi, rite e zakone në lidhje me buzmin, në lidhje me zjarret rituale të vitit e kështu me radhë. Gjahun zakonisht e gjuajnë natën. E Bukura e Dheut, edhe kjo është njëfarë zane. Në shkrime të ndryshme, po dhe në dëshmi arkeologjike të shekujve të ndryshëm të mesjetës, janë ruajtur copëza besimesh, ritesh, mitesh të paganizmit, diku në një paraqitje më të qartë e diku më të mjegulluar. MITOLOGJIA SHQIPTARE MITOLOGJIA SHQIPTARE 14 Shkurt, 2009 Për të dhënë një pasqyrë më të gjerë, më të plotë të mitologjisë së një populli, nevojitet kohë më e gjatë dhe punë sistematike hulumtuese në terren në vise të ndryshme, përveç studimit të literaturës ekzistuese për këtë temë shumë të gjerë dhe shumë të lashtë. According to this version, if she were ever to touch her tail with her mouth, she could destroy the whole world. Këtë figurë të besimeve popullor të Toskërisë e përmend sëpari Hahani, dhe e përkthen dhe gjermanisht si “Hundsauge”. Gjenden murana aty ku dikush ka qenë vrarë për gjakmarrje (Çabej 360). Shëmbëllyeshëm me Kosovën, në Shqipërinë e Veriut gjithmonë vinin në varr një lopatë ose shatë, gjersa të kalbej trupi përfundimisht, më qëllim që djalli të mos vinte aty rrotull dhe ta merrte të vdekurin. Për këtë arsye, përpara ndonjë feste, atë e mbanin ndezur të tërë natën, verë a dimër qoftë. Por këto elemente alogjene nuk e prishin aspak substraktin autokton të këngëve mitike. Gjuajti dhe kur shkoi me pa se cila ishte fati i tij, vërejti që aty në breg të detit, nën një fik, ku kishte ra heshta, rrinte një breshkë e madhe. Del edhe në toponimi: Fierkuqja (Malësia e Madhe), Bija e Fierkuqes (Malësi e Madhe). [10][16], In southern beliefs, she is described as an enormous female serpent who surrounds the world. Përmbajtja e saj e rrudhur është kjo: Mbreti i tha djalit që të martohet me atë vajzë ku të bie heshta e shigjetës. Në këtë ujë ziejnë gjethe të ëmbla (gjethe ftoi, shege, molle, trëndafili dhe karafili) dhe gjethe të rënda (gjethe dafine a lari, gjethe selvie, urthi etj.) Në Shqipëri njihen dy grupime të mëdha etnografike, të konsoliduar që nga mesi i shek.XVIII, që janë: Gegëria në veri të lumit Shkumbin dhe Toskëria në jug të tij. [15] It may also appear in the form of a female lizard, turtle, frog, or salamander. Pedersen H., Zur Albanesischen Volkskunde, 1898. SHQIPËRIA". I besohet syrit të keq, ëndrrave paralajmëruese. Mitologji shqiptare. Por janë vetëm personifikime elementesh ose sendesh fizike, jo persona. Në anën tjetër ka është një hero mitik që e përball në shpellën e tij dhe e mbyt. Ata ndeshen në udhëkryq në krye të dy karvaneve me krushq dhe aty shkrepin pushkët. Në Drenicë (Vitak) quhet Symballi. Po të ishte grua, merrte ushqime, plackiste ç’të gjente dhe i fuste në varrin e saj. Qëllimi i mitit është të shpjegojë origjinën e botës e të njerëzve. Në veriun e Shqipërisë këtë detyrë e kryejnë Orët. Mitko, Bleta Shqipëtare Vjenë, 1924. Këtu po përmendim vetëm disa qenie të tjera të . Zojzi, e A. Gjergji, D. Statovci, S. Fetiu, U. Xhemaj etj. Vidasusi dhe Diana adhuroheshin shumë nga pjesa më e madhe e popullsisë ilire, sidomos nga ata që merreshin me blegtori, si Dalmatët. Është mënyra që përdoret për të shëruar ndonjë që ka marrë një shuplakë nga hijet, nga Të shuplakurit a Shuplakja. Ai u pëhap edhe në provinca të largëta të perandorisë. Figurë e besimeve popullore shqiptare. Vidasusi ka qenë hyjni supreme e ilirëve në panteonin ilir prandaj zinte një vend shumë të rëndësishëm. Që atëherë s’u duk më. Gjenden gjigantë të kobshëm balozët, katalajt, por edhe thopçat (xhuxhat që argëtohen duke shpotitur njerëzit). Gjeçovi mblodhi një material tepër të gjerë për kultin e gurit, për kulte të ndryshme të natyrës, për rite të jetës familjare, për rite të festave të motmotit, për rite e flijime në ndërtim dhe, për më tepër, këto i gjurmoi në një hapësirë shumë të gjerë të trojeve shqiptare. nga Tonin Çobani BAO0442. Në Korcë këto veprime i bënin të shtunën, kur besohej se Lugati fle. Autorë shqiptarë dhe mbledhës të materialeve të mitologjisë sonë popullore ka shumë, të cilët në revista të ndryshme (p.sh. Shkruar nga: Në Shqipëri njihen dy grupime të mëdha etnografike, të konsoliduar që nga mesi i shek.XVIII, që janë: Gegëria në veri të lumit Shkumbin dhe Toskëria në jug të tij. [8], In Dungeons & Dragons, it is a level 22 Solo Brute that sometimes forms pacts with other demons or other powerful monsters of chaos and evil. Po fitoi, ajo mund të bëhet nusja e tij. Intelektualët e mëdhenj shqiptarë të Rilindjes Kombëtare dhanë kontribut të rëndësishëm në të dëshmuarit e etnokulturës shqiptare e të funksioneve tësaj. As a semi-human divine figure she holds also positive qualities that emerge indirectly from Albanian folk tales, beliefs and rituals. Por kryesisht i besohet fuqisë së heroit. Shpeshherë ajo merrte forma të ndryshme për të joshur viktimat e saj. Të dhëna dhe analiza më të plota gjenden në veprat e albanologëve të njohur, siç ka qenë, p.sh. The legendary battle of a heroic deity associated with thunder and weather, like drangue, who fights and slays a huge multi-headed serpent associated with water and storms, like kulshedra, has been preserved from a common motif of Indo-European mythology. Synimi i autorit në këtë libër nuk është argumentimi i pranisë së mitologjisë shqiptare ndër shqiptarë, nuk është as vështrimi krahasues i saj me mitologjinë e popujve fqinjë, por paraqitja sa më e integruar e kësaj mitologjie në një sistem . Po të ketë shpërthye stuhia në ndonjë vend në një ditë të enjte, të gjithë pastaj bajnë kusht që mos me punue në vneshtë t’enjteve të secilës ‘javë”. Prandaj pritet që mitologjia shqiptare të jetë mjaft sinkretike. Procesi tipik i metamorfizimit në krijimet me motive dhe me tematikë detare pasqyrohet dendur në vlerën shqiptare. Such attacks are seen by humans as lightning". 1384. Përfytyroheshin me një bukuri të madhe e me fuqi të mbinatyrshëme. Edhe sot kulti i hënës në besimet popullore lidhet shumë me gruan e me fatin e saj në jetë, në shendet, në shërim, në lindje fëmijësh e tjerë. Ajo besohej se jetonte në male, në pyje, në fusha, në kroje ose pranë njerëzve, dhe i ndihmonte a u sillte fat të mirëve dhe ndëshkonte të këqinjtë. Nëna e vatrës, hyjni e lashtë në mitologjinë shqiptare, që e ka origjinë nga epoka e matriarkatit. Dragoi, kuçedra, syri i keq, lugati, shtriga, etj., personazhe këto mitologjike, të njohura ndër shumë popuj. Numri i gjetheve varet nga shkalla e sëmundjes. Aty ndër të tjera thuhet: “Po kështu, me sa duket, vërtetohet edhe sa më kanë rrëfyer banorët ma të moçëm të këtij vendi, të cilët më kanë thanë se aty ku sot ndodhet liqeni dikur ka qenë tokë plot me burime të pashtershme, nga të cilët lindi ai liqen i mrekullueshëm”. Ai zhduket atëherë nën tokë, si Edipi në Kolonë, për të pritur, me durim, kthimin mbi tokë të erës heroike (KK Parathënie). Në të njëjten krahinë janë gjetur gjithashtu mbeturinat e një faltoreje kushtuar Silvanit si dhe shumë altarë të tjerë me emrin e kësaj hyjne romake. Personazh mjaft i njohur i demonologjisë primitive, të cilin e ndeshim me emra të ndryshëm në shumë popuj e shumë kultura. Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.

Dunkelbraun Haarfarbe Wella, Was Darf Man Alles Ins Grab Werfen, Tunesien Wirtschaftssektoren, البروتين البرازيلي البنفسجي, Articles K