sed mihi contra ea videtur : [2] nam quo pluris est univorsa res publica quam consulatus aut praetura, eo maiore cura illam administrari quam haec . [35] Erat ea tempestate Romae Numida quidam nomine Massiva, Gulussae filius, Masinissae nepos, qui, quia in dissensione regum Iugurthae adversus fuerat, dedita Cirta et Adherbale interfecto profugus ex patria abierat. Nostri primo resistere; deinde ubi unae atque alterae scalae comminutae, qui supersteterant afflicti sunt, ceteri, quoquo modo potuere, pauci integri, magna pars vulneribus confecti abeunt. unter Neidern" - occursantes - factiosos (Parteigängern), occursantis: 24huiusce rei ego inopiam fateor, Quirites, verum, id quod multo praeclarius est, meamet facta mihi dicere licet. [66] Interim Iugurtha, postquam omissa deditione bellum incipit, cum magna cura parare omnia, festinare: cogere exercitum; civitatis, quae ab se defecerant, formidine aut ostentando praemia affectare; communire suos locos, arma tela aliaque, quae spe pacis amiserat, reficere aut commercari; servitia Romanorum allicere et eos ipsos, qui in praesidiis erant, pecunia temptare; prorsus nihil intactum neque quietum pati, cuncta agitare. Ad hoc, alii si deliquere, vetus nobilitas, Ipsa se virtus satis ostendit; illis artificio opus est, ut turpia facta oratione tegant. [64] Igitur ubi Marius haruspicis dicta eodem intendere videt, quo cupido animi hortabatur, ab Metello petendi gratia missionem rogat. 37quis nobilitas freta, ipse dissimilis moribus, nos illorum aemulos contemnit et omnis honores non ex merito sed quasi debitos a vobis repetit. Igitur ceteris metu perculsis M. Scaurus, quem legatum Bestiae fuisse supra docuimus, inter laetitiam plebis et suorum fugam, trepida etiam tum civitate, cum ex Mamilia rogatione tres quaesitores rogarentur, effecerat, uti ipse in eo numero crearetur. Hunc Marius anxium aggreditur atque hortatur, ut contumeliarum in imperatorem cum suo auxilio poenas petat. favere - quippe mea bene facta rei publicae [46] Interea Iugurtha, ubi quae Metellus agebat ex nuntiis accepit, simul de innocentia eius certior Roma[e] factus, diffidere suis rebus ac tum demum veram deditionem facere conatus est. Ceterum milites religione pluvia magis usi, eaque res multum animis eorum addidit, nam rati sese dis immortalibus curae esse. Nam fidei quidem aut concordiae quae spes est? : quantum negotii - negotii: nach Dietsch bearbeitet v. E.Gottwein . Zuletzt bearbeitet am 30. ISBN 978-3-88476-850-1 Peter Fiedler: Die beiden Überfallschlachten auf Metellus und Marius im Bellum Iugurthinum des Sallust, WS 78 (1965), S. 108-127. Nam vi quidem regere patriam aut parentis, quamquam et possis et delicta corrigas, tamen importunum est, cum praesertim omnes rerum mutationes caedem, fugam aliaque hostilia portendant. . Quae postquam oppidani cognovere, res trepidae, metus ingens, malum improvisum, ad hoc pars civium extra moenia in hostium potestate coegere, uti deditionem facerent. Nach der Schilderung der Kriegsführung des Metellus gegen Jugurtha in Numidien beschreibt Sallust in seiner zweiten Monographie den Übergang des Oberbefehls auf Marius. [32] Haec atque alia huiuscemodi saepe in contione dicendo Memmius populo persuadet, uti L. Cassius, qui tum praetor erat, ad Iugurtham mitteretur eumque interposita fide publica Romam duceret, quo facilius indicio regis Scauri et relicuorum, quos pecuniae captae arcessebat, delicta patefierent. Chiasmus (singulos modo, modo univorsos) und Antithese (singulos – univorsos) lassen diese Aussage besonders hervorstechen, und in Verbindung mit dem von Sallust mit Vorliebe gebrauchten historischen Infinitiv werden die „Turbulenz[en] seiner Bemühungen“[8] vor Augen geführt[9]. Ad hoc viritim, uti quemque ob militare facinus pecunia aut honore extulerat, commonefacere benefici sui et eum ipsum aliis ostentare, postremo pro cuiusque ingenio pollicendo minitando obtestando alium alio modo excitare, cum interim Metellus ignarus hostium monte degrediens cum exercitu conspicatur. Ceterum nobilitas factione magis pollebat, plebis vis soluta atque dispersa in multitudine minus poterat. options are on the right side and top of the page. und modicos - haec omnia, sitae c. 109-113. Kompositionsstrukturen.. Sallust. Sallust, Bellum Iugurthinum 85 Rede des Marius - Übersetzung + Übersetzungshilfen Sallust, Bellum Iugurthinum 85 Marius vor der Volksversammlung " Scio ego, Quirites, plerosque non isdem artibus imperium a vobis petere et, postquam adepti sunt, gerere: primo industrios, supplices, modicos esse, dein per ignaviam et superbiam aetatem agere. Dein copia facta animus barbari ab amicis flexus, quos Iugurtha, cognita legatione Sullae et Manli metuens id, quod parabatur, donis corruperat. 14 Watson, J. S. (John Selby), translator. Et sane Gracchis cupidine victoriae haud satis moderatus animus fuit. : ThlL VIII. Ac primo mediocria gerebat, existimans Iugurtham ob suos tutandos in manus venturum. Bellum Iugurthinum. Qui si reputaverint, et quibus ego temporibus magistratus adeptus sum [et] quales viri idem assequi nequiverint et postea quae genera hominum in senatum pervenerint, profecto existimabunt me magis merito quam ignavia iudicium animi mei mutavisse maiusque commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis rei publicae venturum. Hide browse bar Qua tempestate Carthaginienses pleraque Africa imperitabant, Cyrenenses quoque magni atque opulenti fuere. Neque illi senatus, quamquam adversus erat, de ullo negotio abnuere audebat. Videtis pendere alios ex arbore, pulsari alios, An tu existimas, cum esset hippocrates ille. Sed cum Poeni aliam condicionem, tantummodo aequam, peterent, Graeci optionem Carthaginiensium faciunt, ut vel illi, quos finis populo suo peterent, ibi vivi obruerentur, vel eadem condicione sese quem in locum vellent processuros. 92 abhg.von debere - haec: Subjektsakkusativ, fallit: 104 Qui ubi ad gloriam virtutis via grassatur, abunde pollens potensque et clarus est neque fortuna eget, quippe quae probitatem, industriam aliasque artis bonas neque dare neque eripere cuiquam potest. Nam castello virorum atque armorum satis et magna vis [et] frumenti et fons aquae; aggeribus turribusque et aliis machinationibus locus importunus; iter castellanorum angustum admodum, utrimque praecisum. Grispus, Gaius S. Sallust (Gaius Sallustius Crispus) (86v. : non isdem artibus - Ceterum ante hos te, Iugurtha, qui aetate et sapientia prior es, ne aliter quid eveniat, providere decet. Nam initio occidit Hiempsalem fratrem meum, deinde patrio regno me expulit. Et sane Marius illoque aliisque temporibus Iugurthini belli pudore magis quam malo exercitum coercebat. Ita animus multitudine distrahitur: nulla pro socia obtinet, pariter omnes viles sunt. 9illis difficile est in potestatibus temperare, qui per ambitionem sese probos simulavere; mihi, qui omnem aetatem in optumis artibus egi, bene facere iam ex consuetudine in naturam vortit. Deinde exercitus ibi est locorum sciens, sed mehercule magis strenuos quam felix. Dieser nämlich sorgt unterdessen (interim) zuvorderst für das (prima habere; eigentlich: „er setzte es an die erste Stelle“), was für den Krieg von Nöten ist (quae bello opus erant). Dein repente signo dato hostis invadit. Greece and Rome Surveys, 1997. Vicit tamen in avido ingenio pravum consilium. (91). [1] Falso queritur de natura sua genus humanum, quod inbecilla atque aevi brevis forte potius quam virtute regatur. Igitur, quamquam in priore actione ex amicis quinquaginta vades dederat, regno magis quam vadibus consulens clam in Numidiam Bomilcarem dimittit, veritus, ne relicuos popularis metus invaderet parendi sibi, si de illo supplicium sumptum foret. Neque tamen victoria socors aut insolens factus, sed pariter atque in conspectu hostium quadrato agmine incedere. Inf.Praes.akt. Sed ubi illum procul abesse et aliis negotiis intentum accepit, maiora et magis aspera aggredi tempus visum est. 11 decreverat: ea res frustra fuit. Ceterum palam quae ex voluntate forent regi nuntiari iubet. Gegenüber der Nobilität bezeichnet (dictitare) Marius sein Konsulat als Kriegsbeute (spolia), die er selbst (sese) aus dem Sieg über jene (ex victis illis) davongetragen habe (cepisse). Ita cum potentia avaritia sine modo modestiaque invadere, polluere et vastare omnia, nihil pensi neque sancti habere, quoad semet ipsa praecipitavit. Marius cum Ligure promissa eius cognitum ex praesentibus misit. 75 Inf.Praes. Gen.Gerundiums von invadere abhg.von locum. Quo cuiusque animus fert, eo discedunt, neque id flagitium militiae ducitur: ita se mores habent. c. necesse est virtute et innocentia Igitur ex improviso finis eius cum magna manu invadit, multos mortalis cum pecore atque alia praeda capit, aedificia incendit, pleraque loca hostiliter cum equitatu accedit, deinde, cum omni multitudine in regnum suum conuvertit, existimans Adherbalem dolore permotum iniurias suas manu vindicaturum eamque rem belli causam fore. Sed ea res forte quam consilio melius gesta. [41] Ceterum mos partium et factionum ac deinde omnium malarum artium paucis ante annis Romae ortus est otio atque abundantia earum rerum, quae prima mortales ducunt. Utrum gravius existimet, nemini occultum est. [78] Id oppidum ab Sidoniis conditum est, quos accepimus profugos ob discordias civilis navibus in eos locos venisse, ceterum situm inter duas Syrtis, quibus nomen ex re inditum. "Comparate nunc, Quirites, cum illorum superbia me hominem novum. Igitur ea victoria nobilitas ex libidine sua usa multos mortalis ferro aut fuga extinxit plusque in relicuum sibi timoris quam potentiae addidit. 48 Dein Micipsa filius regnum solus obtinuit Mastanabale et Gulussa fratribus morbo absumptis. Nam ubi mare magnum esse et saevire ventis coepit, limum harenamque et saxa ingentia fluctus trahunt: ita facies locorum cum ventis simul mutatur. Nostri consocii (. Sed postquam dilapso tempore comitiorum dies adventabat, Albinus Aulo fratre in castris pro praetore relicto Romam decessit. : domi forisque - "sich um 9.1", "denarius"). 94 [58] Dum apud Zamam sic certatur, Iugurtha ex improviso castra hostium cum magna manu invadit; remissis qui in praesidio erant et omnia magis quam proelium expectantibus portam irrumpit. Sed milites Iugurthini, paulisper ab rege sustentati, postquam maiore vi hostes urgent, paucis amissis profugi discedunt. At illa multo optima rei publicae doctus sum: hostem ferire, praesidia agitare, nihil metuere nisi turpem famam, hiemem et aestatem iuxta pati, humi requiescere, eodem tempore inopiam et laborem tolerare. [92] Postquam tantam rem Marius sine ullo suorum incommodo peregit, magnus et clarus antea, maior atque clarior haberi coepit. Praeterea transversis itineribus cottidie castra movere, iuxta ac si hostes adessent vallo atque fossa munire, vigilias crebras ponere et eas ipse cum legatis circumire; item in agmine in primis modo, modo [in] postremis, saepe in medio adesse, ne quispiam ordine egrederetur, ut cum signis frequentes incederent, miles cibum et arma portaret. Statuit tamen Metellus, quamquam et aestivorum tempus comitiorum mora imminuerat et expectatione eventus civium animos intentos putabat, non prius bellum attingere, quam maiorum disciplina milites laborare coegisset. Etiam homines novi, qui antea per virtutem soliti erant nobilitatem antevenire, furtim et per latrocinia potius quam bonis artibus ad imperia et honores nituntur; proinde quasi praetura et consulatus atque alia omnia huiusce modi per se ipsa clara et magnifica sint ac non perinde habeantur, ut eorum qui ea sustinent virtus est. At Numidae, saepe antea vineis Romanorum subversis, item incensis, non castelli moenibus sese tutabantur, sed pro muro dies noctisque agitare, male dicere Romanis ac Mario vecordiam obiectare, militibus nostris Iugurthae servitium minari, secundis rebus feroces esse. Sed quamquam haec talia sunt, tamen obviam ire factionis potentiae animus subigit. Sed res Persarum brevi adolevit, ac postea nomine Numidae, propter multitudinem a parentibus digressi, possedere ea loca, quae proxima Carthagine[m] Numidia appellatur. Itaque et Gaetulos et Iugurtham ex sociis nostris praedas agentis saepe aggressus in itinere fuderat ipsumque regem haud procul ab oppido Cirta armis exuerat. Manlio male pugnatum. [94] Sed ubi ex praecepto tempus visum, paratis compositisque omnibus ad locum pergit. Quos ego audio maxima ope niti ambire fatigare vos singulos, ne quid de absente incognita causa statuatis; fingere me verba et fugam simulare, cui licuerit in regno manere. Er fordert (postulare) Ersatz für die Legionen (legionibus supplementum), holt (arcessere) Hilfstruppen (auxilia) von den Völkern und Königen (a populis et regibus) herbei, außerdem (praeterea) ruft er (accire) aus Latium und von den Bundesgenossen (ex Latio sociisque) gerade die Tapfersten (fortissumum quemque), von denen ihm die meisten (plerosque) aus dem Kriegsdienst (militiae), wenige (paucos) wegen ihres Rufes (fama) bekannt (cognitos) sind, und veranlasst (cogere) durch sein Ersuchen (ambiundo) auch Menschen, die ihren Kriegsdienst bereits beendet haben (homines emeritis stipendiis), mit ihm in den Krieg zu ziehen (secum proficisci)[13]. Praeterea seditiosi magistratus vulgum exagitare, Metellum omnibus contionibus capitis arcessere, Mari virtutem in maius celebrare. Et mehercule, Sulla, ante te cognitum multis orantibus, aliis ultro egomet opem tuli, nullius indiguus. es täuscht mich nicht, entgeht mir nicht, sustineam: ceterum supplementum etiam laetus decreverat, quia neque plebi militia volenti putabatur et Marius aut belli usum aut studia volgi amissurus. Ipsa se virtus satis ostendit: illis artificio opus est, ut turpia facta oratione tegant. Occiso Ti. Quem ubi cunctari accepit et dubium belli atque pacis rationes trahere, rursus uti antea proximos eius donis corrupit, ipsique Mauro pollicetur Numidiae partem tertiam, si aut Romani Africa expulsi aut integris suis finibus bellum compositum foret. [77] Sed pariter cum capta Thala legati ex oppido Lepti ad Metellum venerant orantes, uti praesidium praefectumque eo mitteret: Hamilcarem quendam, hominem nobilem factiosum, novis rebus studere, adversum quem neque imperia magistratuum neque leges valerent; ni id festinaret, in summo periculo suam salutem, illorum socios fore. Your current position in the text is marked in blue. #85 - Bellum Iugurthinum - Sallust - Latein.me "Ego sic existimabam, patres conscripti, uti praedicantem audiveram patrem meum, qui vestram amicitiam diligenter colerent, eos multum laborem suscipere, ceterum ex omnibus maxime tutos esse. : consulatus aut Nam postquam omnibus quae postulaverat decretis milites scribere volt, hortandi causa simul et nobilitatem, uti consueverat, exagitandi contionem populi advocavit. In Numidia et exercitu nostro pax agitabatur. Pater, uti necesse erat, naturae concessit. Sed neque muniebatur, neque more militari vigiliae deducebantur; uti cuique libebat, ab signis aberat; lixae permixti cum militibus diu noctuque vagabantur, et palantes agros vastare, villas expugnare, pecoris et mancipiorum praedas certantes agere eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio et aliis talibus; praeterea frumentum publice datum vendere, panem in dies mercari; postremo quaecumque dici aut fingi queunt ignaviae luxuriaeque probra, ea in illo exercitu cuncta fuere et alia amplius. Illi pariter laeti ac spei bonae pleni esse. 44Nunc quoniam illis, quantum mei mores, non illorum flagitia poscebant, respondi, pauca de re publica loquar. Neque Metellus idcirco minus, sed pariter ac si hostes adessent munito agmine incedere, late explorare omnia, illa deditionis signa ostentui credere et insidiis locum temptari. Übersetzung der Kapitel 5-9 des "Sallusti Bellum Iugurthinum"! 69 Interea Bomilcar, quem elephantis et parti copiarum pedestrium praefectum ab Iugurtha supra diximus, ubi eum Rutilius praetergressus est, paulatim suos in aequum locum deducit ac, dum legatus ad flumen, quo praemissus erat, festinans pergit, quietus, uti res postulabat, aciem exornat neque remittit, quid ubique hostis ageret, explorare. . 103 His atque talibus aliis ad deditionem regis animum impellit. dem Staat nützen -  und dass der Adel nur eine Gelegenheit sucht, auf mich Et illud Eos ad Marium ac deinde, si placeat, Romam legatos ire iubet, agendarum rerum et quocumque modo belli componendi licentiam ipsis permittit. Denique omnibus labore et aestu languidis Metellus, ubi videt Numidas minus instare, paulatim milites in unum conducit, ordines restituit et cohortis legionarias quattuor adversum pedites hostium collocat. At Iugurtha munimento castrorum impeditus, cum alii super vallum praecipitarentur, alii in angustiis ipsi sibi properantes officerent, multis amissis in loca munita sese recepit. man sich bei der Verwaltung eines Staatsamtes als bei dessen Bewerbung bemühen. Atque illi felicissimo omnium ante civilem victoriam numquam super industriam fortuna fuit, multique dubitavere, fortior an felicior esset. Unterdessen tat er zuvorderst das, was für den Krieg nötig war: er forderte Verstärkung für die Legionen, holte Hilfstruppen von anderen Völkern und Königen herbei, außerdem rief er aus Latium und von den Bundesgenossen gerade die Allertapfersten herbei, von denen ihm die meisten wegen ihres Kriegsdienstes, wenige wegen ihres guten Rufes bekannt waren, und durch sein Ersuchen veranlasste er Leute, obwohl sie ihren Dienst bereits beendet hatten, mit ihm in den Krieg zu ziehen. [96] Igitur Sulla, uti supra dictum est, postquam in Africam atque in castra Mari cum equitatu venit, rudis antea et ignarus belli, sollertissimus omnium in paucis tempestatibus factus est. Ac postea saepius eadem postulanti fertur dixisse, ne festinaret abire: satis mature illum cum filio suo consulatum petiturum. 107 Praeterea si quid meque vobisque dignum petiveris, haud repulsus abibis.". S. 219. - man Quae postquam gloriosa modo neque belli patrandi cognovit, statuit urbis, quae viris aut loco pro hostibus et adversum se opportunissimae erant, singulas circumvenire: ita Iugurtham aut praesidiis nudatum iri, si ea pateretur, aut proelio certaturum. [21] Adherbal ubi intellegit eo processum, uti regnum aut relinquendum esset aut armis retinendum, necessario copias parat et Iugurthae obvius procedit. [90] Igitur consul omnibus exploratis, credo dis fretus — nam contra tantas difficultates consilio satis providere non poterat, quippe etiam frumenti inopia temptabatur, quia Numidae pabulo pecoris magis quam arvo student et, quodcumque natum fuerat, iussu regis in loca munita contulerant, ager autem aridus et frugum vacuos ea tempestate, nam aestatis extremum erat —, tamen pro rei copia satis providenter exornat. 83 Ager in medio harenosus, una specie; neque flumen neque mons erat, qui finis eorum discerneret. Sic brevi spatio novi veteresque coaluere, et virtus omnium aequalis facta. Denique omnes fusi fugatique arma et signa militaria pleraque capta, pluresque eo proelio quam omnibus superioribus interempti. 4. Sed is natus et omnem pueritiam Arpini altus, ubi primum aetas militiae patiens fuit, stipendiis faciendis, non Graeca facundia neque urbanis munditiis sese exercuit: ita inter artis bonas integrum ingenium brevi adolevit. Nam ubi per loca aequalia et nuda gignentium ventus coortus harenam humo excitavit, ea magna vi agitata ora oculosque implere solet: ita prospectu impedito morari iter. [13] Ceterum fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divulgatur. 7ita ad hoc aetatis a pueritia fui, uti omnis labores et pericula consueta habeam. Ita numero priores, si ab persequendo hostis deterrere nequiverant, disiectos ab tergo aut lateribus circumveniebant; sin opportunior fugae collis quam campi fuerat, ea vero consueti Numidarum equi facile inter virgulta evadere, nostros asperitas et insolentia loci retinebat. [97] At Iugurtha, postquam oppidum Capsam aliosque locos munitos et sibi utilis simul et magnam pecuniam amiserat, ad Bocchum nuntios mittit: quam primum in Numidiam copias adduceret; proeli faciendi tempus adesse. scio: Tum idem Hiempsal placere sibi respondit, nam ipsum illum tribus proximis annis adoptatione in regnum pervenisse. Aut quo potissimum infelix accedam? Realien   Apud plebem gravis invidia, patres solliciti erant: probarentne tantum flagitium an decretum consulis subverterent, parum constabat. tutari; nam alia infirma sunt. 3.P.Sg.Praes.von fallere - neque me 127/1883, 217-222, Fiktionalisierung von Fakten. line to jump to another position: Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics. Post ubi castra locata et diei vesper erat, repente Maurus incerto vultu pavens ad Sullam accurrit dicitque sibi ex speculatoribus cognitum Iugurtham haud procul abesse. Zuerst sind sie fleißig, demütig und maßvoll, dann verbringen sie ihr Leben in Trägheit und Hochmut. [112] At rex postero die Asparem, Iugurthae legatum, appellat dicitque sibi per Dabarem ex Sulla cognitum posse condicionibus bellum poni: quam ob rem regis sui sententiam exquireret. Praeterea imperavit frumentum et alia, quae bello usui forent, comportare, ratus, id quod res monebat, frequentiam negotiatorum et commeatu[m] iuvaturum exercitum et iam paratis rebus munimento fore. Emissae eo cohortes Ligurum quattuor et C. Annius praefectus. Iamque dies consumptus erat, cum tamen barbari nihil remittere atque, uti reges praeceperant, noctem pro se rati acrius instare. 21atque etiam, quod apud vos aut in senatu verba faciunt, pleraque oratione maiores suos extollunt: eorum fortia facta memorando clariores sese putant. Igitur omnia iumenta sarcinis levari iubet nisi frumento dierum decem, ceterum utris modo et alia aquae idonea portari. Bel. Sese quisque praeda locupletem fore, victorem domum rediturum, alia huiusce modi animis trahebant, et eos non paulum oratione sua Marius adrexerat. Textkritische Erläuterungen. Mnemosyne Suppl. Ea mora in spem adductus Aulus, quem pro praetore in castris relictum supra diximus, aut conficiendi belli aut terrore exercitus ab rege pecuniae capiendae milites mense Ianuario ex hibernis in expeditionem evocat, magnisque itineribus hieme aspera pervenit ad oppidum Suthul, ubi regis thesauri erant. Iug. Id factum alii inopia bonorum, alii per ambitionem consulis memorabant, quod ab eo genere celebratus auctusque erat et homini potentiam quaerenti egentissimus quisque opportunissimus, cui neque sua cara, quippe quae nulla sunt, et omnia cum pretio honesta videntur. Marius war auf dringendes Bitten des Volkes hin (cupientissuma plebe) Konsul geworden (consul factus). 31 Iugurtham ab senatu petere, ne se alium putarent ac Numantiae cognitus esset, neu verba inimici ante facta sua ponerent. At Cassius praetor perlata rogatione a C. Memmio ac perculsa omni nobilitate ad Iugurtham proficiscitur eique timido et ex conscientia diffidenti rebus suis persuadet, quoniam se populo Romano dedisset, ne vim quam misericordiam eius experiri mallet. Sed ubi plerumque noctis processit, Sulla a Boccho occulte accersitur. Quae illi audire aut legere solent, eorum partem vidi, alia egomet gessi; quae illi litteris, ea ego militando didici. Ita imperatori novo plus ex malis moribus sollicitudinis quam ex copia militum auxili aut spei bonae accedebat. Intrans.Verb Vor allem der Gegensatz zwischen Nobilität und Plebejern, das Unwesen der Parteienkämpfe und die Bürgerkriege werden thematisiert. S. 108 (Kapitel 65,4). Ipse propior montem cum omni equitatu et peditibus delectis suos collocat. Ac tametsi senati verbis graves minae nuntiabantur, quod ab oppugnatione non desisteret, multa tamen oratione consumpta legati frustra discessere. 14, 21 (ferox […] est). Deinde hoc modo disseruit: [85] "Scio ego, Quirites, plerosque non isdem artibus imperium a vobis petere et, postquam adepti sunt, gerere: primo industrios supplices modicos esse, dein per ignaviam et superbiam aetatem agere. Deinde ubi dies advenit et ei nuntiatum est Iugurtham haud procul abesse, cum paucis amicis et quaestore nostro quasi obvius honoris causa procedit in tumulum facillimum visu insidiantibus. Nam callidus id modo festinabat, Bocchi pacem imminuere, ne moras agitando aliud quam bellum mallet. quas [105] Quis rebus cognitis Bocchus per litteras a Mario petivit, uti Sullam ad se mitteret, cuius arbitratu communibus negotiis consuleretur. 79 [72] Ad ea rex, aliter atque animo gerebat, placide respondit. Illis difficile est in potestatibus temperare qui per ambitionem sese probos simulavere: mihi, qui omnem aetatem in optumis artibus egi, bene facere iam ex consuetudine in naturam vortit. Ii, quod res in invidia erat, simul et ab Numidis obsecrati, triduo navem ascendere. Tum spectaculum horribile in campis patentibus: sequi fugere, occidi capi; equi atque viri afflicti, ac multi vulneribus acceptis neque fugere posse neque quietem pati, niti modo ac statim concidere; postremo omnia, qua visus erat, constrata telis armis cadaveribus, et inter ea humus infecta sanguine. sed ea res frustra sperata: tanta lubido cum Mario eundi plerosque invaserat. Interim equites exploratum praemissi rem, uti erat, quietam nuntiant. Et profecto dis iuvantibus omnia matura sunt: victoria, praeda, laus. [36] Interim Albinus renovato bello commeatum, stipendium aliaque, quae militibus usui forent, maturat in Africam portare; ac statim ipse profectus, uti ante comitia, quod tempus haud longe aberat, armis aut deditione aut quovis modo bellum conficeret. und dem bloßen Dativ findet, wodurch die Antithese nochmals verstärkt wird. Micipsa paucis post diebus moritur. 76 Non possum fidei causa imagines neque triumphos aut consulatus maiorum meorum ostentare, at, si res postulet, hastas, vexillum, phaleras, alia militaria dona, praeterea cicatrices adverso corpore.

Haben Bäcker An Feiertagen Geöffnet, Articles S